Αλληλεπίδραση είναι η δραστηριότητα που αναπτύσσεται μεταξύ δύο ή περισσότερων υποκειμένων κατά την οποία το καθένα δρα (ενεργεί προς την κατεύθυνση του άλλου ή των άλλων) με βάση την εκδηλούμενη ή προσδοκώμενη αντίδραση του άλλου. Η συνεχής αλληλεπίδραση του ενός με το άλλο (ή τα άλλα) είναι εφικτή μέσω της γλώσσας - λεκτικής επικοινωνίας ή της επικοινωνίας του σώματος (χειρονομίες, γκριμάτσες, συμπεριφορά).
Κατά τη διάρκεια της ύπαρξης του ανθρώπου, τα ζώα είχαν πάντα κάποιο είδος επιρροής πάνω του, ζούσαν στο ίδιο περιβάλλον, υπήρχε συντροφικότητα, τα χρησιμοποιούσαν για βοήθεια σε καθημερινές εργασίες και αποτελούσαν τροφή για τον άνθρωπο. Στις μέρες μας, αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε τον αντίκτυπο που έχουν τα ζώα στους ανθρώπους και αναγνωρίσαμε τις δυνατότητες και τα οφέλη που μας δίνονται από αυτήν την αλληλεπίδραση.
Η αναγνώριση της θετικής επίδρασης των ζώων στη ζωή των ανθρώπων, οδήγησε την επιστημονική κοινότητα στη διερεύνηση της επίδρασης των ζώων στην υγεία και ευεξία του ανθρώπου και την επιστημονική τεκμηρίωση των δεδομένων, καθορίζοντας εν τέλει και το πλαίσιο των μορφών αλληλεπίδρασης ανθρώπου και ζώων, οι οποίες και διακρίνονται στις κάτωθι δύο μεγάλες κατηγορίες:
Τις Δραστηριότητες μέσω των ζώων και 2. Τη Θεραπεία μέσω των ζώων
Οι Δραστηριότητες μέσω ζώων (Animal Assised Activities) σε επίπεδο ψυχικής υγείας, αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής του ανθρώπου, παρέχοντας δυνατότητες σε επίπεδο κινητοποίησης, εκπαίδευσης, ψυχαγωγίας, αλλά και θεραπευτικά οφέλη, (Morrison, 2007). Δύναται να αφορούν την ενσωμάτωση ενός ή περισσοτέρων ζώων, σε δραστηριότητες που απευθύνονται σε ένα άτομο (Individual AAA) ή σε ομάδες ατόμων (Group AAA), (Tedeschi et al., 2015).
Αυτές οι δραστηριότητες, έχουν έκδηλο κοινωνικό χαρακτήρα χωρίς συγκεκριμένη στόχευση. Ως αποτέλεσμα του τελευταίου, το περιεχόμενο των επισκέψεων δεν είναι προκαθορισμένο, αποφασίζεται αυθόρμητα και δεν απαιτείται από τους συντονιστές αυτών των παρεμβάσεων λεπτομερής καταγραφή.
Οι παρεμβάσεις αυτές, μπορούν να εφαρμοσθούν,
α) είτε από ειδικά εκπαιδευμένους και πιστοποιημένους επαγγελματίες (επαγγελματίες ψυχικής υγείας, νοσηλευτές, λογοθεραπευτές, εκπαιδευτικούς, φυσικοθεραπευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, κ.α) είτε
β) από εθελοντές (Jackson, 2012; Mallon, Ross, Kleey, & Ross, 2010; Morrison, 2007), οι οποίοι έχουν λάβει τουλάχιστον κάποιο προκαταρκτικό επίπεδο προετοιμασίας και εκπαίδευσης, με σκοπό την αποπεράτωση αυτών των επισκέψεων.
H Θεραπεία μέσω ζωών (Animal-Αssisted Τherapy), είναι δομημένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να επιτευχθούν συγκεκριμένοι στόχοι. Το ζώο είναι αναπόσπαστο μέρος της θεραπευτικής αυτής διαδικασίας και για να ενταχθεί σε αυτή, θα πρέπει να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις (IAHAIO, 2014).
Σύμφωνα με τον αναθεωρημένο ορισμό του Διεθνούς Οργανισμού Αλληλοεπίδρασης ανθρώπου/ζώων (IAHAIO-2014), η Θεραπεία μέσω ζωών ορίζεται ως ακολούθως:
‘‘Αποτελεί μια στοχευμένη, δομημένη και καλά προγραμματισμένη θεραπευτική παρέμβαση η οποία κατευθύνεται και/ή παρέχεται από παρόχους υγείας, εκπαίδευσης και ανθρώπινες υπηρεσίες. Η θεραπεία μέσω ζωών κατευθύνεται και/ή παρέχεται από ειδικά καταρτισμένους και πιστοποιημένους εκπαιδευτές (εξειδικευμένους σε αυτού του τύπου τη θεραπευτική, ειδικούς του χώρου υγείας ή των ανθρωπιστικών επιστημών). Η θεραπεία μέσω ζωών, στοχεύει στη προώθηση και βελτίωση της σωματικής, γνωστικής, συμπεριφορικής και/ή κοινωνικοοικονομικής λειτουργικότητας, εντός του ανθρώπινου πεδίου’’.
Η θεραπεία μέσω ζώων σύμφωνα με την Pet Partners, κατηγοριοποιείται ως ακολούθως (www.petpartners.org):
• Θεραπευτική ένταξη των ζώων, μέσω της κοινωνικής εργασίας (Animal - Assisted Social Work).
• Εργοθεραπεία μέσω ζωών (Animal-Assisted Occupational Therapy).
• Φυσικοθεραπεία μέσω ζώων (Animal-Assisted Physical Therapy).
• Λογοθεραπεία μέσω ζώων (Animal-Assisted Speech Therapy).
• Μοντέλο θεραπευτικής χρήσης των ζώων, σε επαγγελματικό-παραεπαγγελματικό
επίπεδο υπηρεσίας (Professional - Paraprofessional Animal Assisted Therapy Service Model).
• Θεραπευτική ένταξη των ζώων μέσω συμβουλευτικής (Animal - Assisted Counseling)
Στο σημείο αυτό αξίζει να κάνουμε και ειδική αναφορά στα Ζώα Βοηθείας.
Τα ζώα βοηθείας, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι οι σκύλοι βοηθοί, είναι κατάλληλα εκπαιδευμένα ζώα - σκύλοι, που αποτελούν τον μεσολαβητή για τη βελτίωση της ζωής του ατόμου με κάποια αναπηρία. Να τονίσουμε ότι τα ζώα βοηθείας Δεν υποκαθιστούν κάποιο φάρμακο, ή τον επιστήμονα υγείας και Πρόκειται για ζώα - σκύλοι που εκπαιδεύονται αποκλειστικά για ένα και μόνο άτομο.
Ενδεικτικά, παρατίθενται μερικά παραδείγματα υπηρεσιών που μπορεί να εκτελέσει ένα ζώο βοηθείας:
Βοήθεια ατόμων με ολική ή μερική απώλεια όρασης στις μετακινήσεις και σε άλλες εργασίες
Ειδοποίηση ατόμων με ολική ή μερική απώλεια ακοής για την παρουσία ανθρώπων ή ήχων
Παροχή προστασίας ή έργου διάσωσης με μη βίαιο τρόπο
Έλξη αναπηρικού αμαξιδίου
Βοήθεια ατόμου σε κρίση (επιληψία, υπογλυκαιμική κ.α.)
Ειδοποίηση ατόμων για την παρουσία αλλεργιογόνων
Ανάκτηση αντικειμένων, όπως φάρμακα ή τη συσκευή του τηλεφώνου
Παροχή σωματικής υποστήριξης και βοήθειας σε καταστάσεις ισορροπίας και σταθερότητας προς άτομα με προβλήματα κινητικότητας
Βοήθεια ατόμων με αναπηρίες ψυχιατρικής ή νευρολογικής φύσης, αποτρέποντας ή διακόπτοντας παρορμητικές ή καταστροφικές συμπεριφορές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου